Vak64-3


64. Ziel

64. Psychologie

Wat is de ziel, herken je hem?Wij kennen de ziel vooral in de vorm van klachten; als we pijn ervaren, krijgen we de mogelijkheid om de boodschap van onze ziel te leren kennen.

Wat is de ziel, herken je hem?

Ik kreeg een vraag omtrent de ziel, wat is de ziel en hoe kun je daar meer in contact kan komen.

Het begrip ziel wordt op veel manieren vertaald.

In de Jungiaanse psychologie is de ziel oneindig groot.

De psyche is het gebied met al zijn bewuste en onbewuste processen.

Jung heeft met zijn theorie over het onbewuste, de opening zichtbaar gemaakt van zielsprocessen door middel van de archetypische symboliek.

Ook gaat het wat betreft de psychologische invalshoek niet alleen om het onbewuste maar ook om het terrein van bewuste ervaringen, dus om bewustzijn in brede zin.

Wij kennen de ziel vooral in de vorm van klachten; zodat we pijn ervaren daarmee krijgen we de mogelijkheid om de boodschap van onze ziel te leren kennen.

De ziel en het ontwaken van het Zelf

Jung zag een symptoom als een oproep tot ontwaken van het Zelf.

Hij was ervan overtuigd dat het menselijk bewustzijn verbonden is met een groter, transpersoonlijk veld van Bewustzijn.

De Jungiaanse benadering is een vorm van transpersoonlijke psychotherapie omdat ze materiaal betrekt dat het persoonlijke overstijgt.

Sprookjes zijn een onderdeel van ons cultureel erfgoed, waarin het archetype in ons onbewuste aangesproken wordt en tot leven komt.

De essentie van dieptepsychologie ligt niet in de theorie, maar in het terugkoppelen naar de eigen ervaring. Daarmee kijkt de Jungiaanse psychologie naar twee kanten: naar het persoonlijke en naar het theoretische. In de wetenschap gaat het over kennis en abstract denken, in de dieptepsychologie gaat het ook over de levende ervaring en de beleving. Daarom wordt binnen de psychologische inzichten van Jung niet gesproken over of-of, maar is het en-en.

Op zoek naar de ziel

De zoektocht van de ziel is proces dat ruimte nodig heeft.

Het is aan Jung te danken dat hij de synthese vond, door het causale denken los te laten.

Jung herinnert ons eraan dat een psychologisch feit op een causale en een finale manier verklaard kan worden.

Jung legt een relatie tussen bewustzijn en het onbewuste, dat wil zeggen tussen alle psychische paren van tegenstelling.

Juist door het omgaan met deze tegenstellingen krijgt de persoonlijkheid een fundament waarop blijvend psychisch evenwicht gebouwd kan worden.

De ziel en het Hogere Zelf

In de psychosynthese wordt de ziel ook wel het Hogere Zelf genoemd.

De ziel is onpersoonlijk en observeert.

Het ego wil van alles.

Vooral zoals wij het graag zouden zien; het ego heeft moeite om de schaduwkant te zien en daarmee om te gaan.

De kunst is om ruimte te laten voor de tegenstrijdigheden en de paradoxen die er zijn.

Binnen de Junigaanse psychologie zijn deze tegenstellingen essentieel voor de bewegingen van de ziel.

Normaal identificeren we ons zo erg met de bewegingen van ons ego dat we niet in staat zijn een stap achteruit te zetten om ze eens goed te bekijken.

Door wat afstand te nemen kunnen we de onderlinge dynamiek zien van de vele elementen waaruit het leven van de ziel bestaat.

De ontwikkeling van de Ziel

De ontwikkeling van de ziel heeft niets met psychologie te maken, want dit proces vindt niet op het niveau van de psyche plaats.

De Ziel behoort niet tot de psyche; hoogstens kunnen we zeggen dat de psyche tot de Ziel behoort, dat zij als het ware de ‘onderkant’ van de Ziel is.

Onze ziel spreekt een taal die verschilt van de taal van de ratio.

Ze spreekt niet in logische formules maar in beelden.

Het is de taal van het onbewuste, van de dromen, de fantasie, van de kunstenaar en het kind in ons.

Het is ook de taal van de poëzie en het ritueel, en van de heilige geschriften.

Zeven tips om je ziel te herkennen en er mee om te gaan

Tip 1. Ziel herkennen

Identificeer je niet met alles, je hebt een klacht maar bent geen klacht.

Zo schrijft Robert Assagioli het volgende:

Ik heb een lichaam, maar ik ben niet mijn lichaam.

Ik heb emoties, maar ik ben niet mijn emoties.

Ik heb verlangens, maar ik ben niet mijn verlangens.
Ik heb een intellect, maar ik ben niet mijn intellect.
Ik ben een centrum van zuiver zelf-bewustzijn en wil.¨


Tip 2. Ziel herkennen

Veroordeel je schaduwkant niet; juist in de schaduw kan een grote kracht schuil gaan.

Wellicht zijn alle draken in ons leven

Uiteindelijk wel prinsessen

Die er in angst en beven slechts naar haken

Ons eenmaal dapper en schoon te zien ontwaken.


Wellicht is alles wat er aan verschrikking leeft

in diepste wezen wel niet anders dan iets

Dat onze liefde nodig heeft.

Rainer Maria Rilke

Tip 3. Ziel herkennen

Dromen zijn belangrijke boodschappers van ons onbewuste.

Dromen bevatten meerdere lagen.

Naast de verwerking van je dagelijkse leven, maakt de ziel zich ook kenbaar via dromen.

Tip 4. Ziel herkennen

Ogen zijn de spiegels van de ziel

Kijk in de ogen van partner, vriendin, of kind.

Ogen zijn spiegels van de ziel.

Neem de rust om elkaar 5 minuten in de ogen te kijken en ontdek.

Tip 5. Ziel herkennen

Zelfkennis: Als we de eigen persoonlijkheid leren kennen en gebruiken als toegangspoort tot de grotere werkelijkheid daarachter, kan de zielsbeweging zich aandienen.

Een dergelijk onderzoek kan niet om de ziel heen, omdat onze individualiteit niet alleen bepaald wordt door een gericht zijn op de buitenwereld,

maar ook gedreven wordt door een beweging naar binnen, die ons betrekt op onze ziel of ons zelf.

Tip 6. Ziel herkennen

Crisis en kans

Iedere crisis draagt een kans in zich:

Onze samenleving is vooral gericht op de ratio.

Alleen ratio gericht denken leidt tot onbalans.

Door de crisis komt een mens tot ervaring; wat hem kan brengen tot universeel psychische gebeurtenissen in zichzelf.

Wat kan leiden tot de synthese van het onbewuste en het bewustzijn.

In een ideaal verlopend individuatieproces weet het bewuste ik het instinctieve ik te integreren.

Of misschien nog beter: ‘weet’ juist het onbewuste het ik te integreren. ´G.C. Jung´

Tip 7. Ziel herkennen

Sta open

Sta open voor ingevingen en inspiratie die je krijgt.

Inspiratie, ingevingen komen uit de schatkamer van het collectieve bewustzijn.

Vertrouw op de innerlijke leiding die je krijgt.